Donateursavond

Een lezing van Theo de Korte over het drama van het Apeldoornsche Bosch.

Geachte donateurs en andere belangstellenden,

Elk jaar proberen wij als bestuur van de Stichting Vrienden van de Aaltense Synagoge een bijeenkomst met u als donateurs te organiseren met als hoofdbestanddeel een lezing over een onderwerp dat met de Joodse cultuur of geschiedenis te maken heeft. Misschien herinnert u zich nog dat vorig jaar de heer Ad van Liempt een uitvoerig betoog heeft gehouden over Albert Konrad Gemmeker, de kampcommandant van Westerbork. In zijn toespraak kwam ook het drama van het Apeldoornsche Bosch ter sprake. Naar aanleiding daarvan heeft een van onze donateurs contact gelegd met het Herinneringscentrum dat de kennis over deze Joodse zorginstelling bewaart en doorgeeft aan volgende generaties. Enkele van onze bestuursleden hebben er kort daarna een bezoek gebracht en waren onder de indruk van een presentatie over het Apeldoornsche Bosch. Dat heeft ertoe geleid, dat we het bestuur van het herinneringscentrum gevraagd hebben dat verhaal ook voor onze donateurs te komen vertellen. Op dinsdag 27 september a.s. komt de heer Theo de Korte aan de hand van veel aansprekend fotomateriaal een presentatie geven over een bijzondere geschiedenis met een tragische afloop.

Wie over de Zutphenseweg Apeldoorn binnenrijdt ziet vlak voorbij de snelweg een bos met een paar opmerkelijke witte gebouwen. Dat zijn de paviljoens van wat eens een groot complex was van voorzieningen voor verzorging en verpleging van Joodse psychiatrische patiënten. Het stond bekend als ‘Het Apeldoornsche Bosch’. Geopend in 1909 groeide het uit tot een centrale plek waar zowel  volwassenen als kinderen met een psychiatrische aandoening, verstandelijke beperking of andere gedragsproblemen uit het hele land terecht konden en zich thuis voelden. Zelfs in de periode van de Duitse bezetting voelden zij zich er veilig. Men noemde het wel de ‘Jodenhemel’.
Het idee dat de nazi’s het Apeldoornsche Bosch met rust zouden laten bleek echter een illusie. Binnen twee dagen voltrok zich in de nacht van 21 op 22 januari 1943 wat wel getypeerd is als de grootste oorlogsmisdaad in bezet Nederland. Bijna 1300 patiënten werden van hun bed gelicht, met vrachtauto’s naar het station getransporteerd en vandaar rechtstreeks naar Auschwitz gebracht. Daar zijn alle patiënten meteen na aankomst vermoord, evenals 50 medewerkers die samen met de patiënten op transport werden gesteld.
Tegenwoordig is het terrein het woonzorgpark Groot Schuylenburg van Zorggroep ’s Heeren Loo.  Sinds twee jaar is daar het ‘Herinneringscentrum Apeldoornsche Bosch’ gevestigd in de voormalige dienstwoning van de uit Dinxperlo afkomstige Philip Fuldauer. Hij was ten tijde van het drama hoofd van de kinderafdeling Paedagogium Achisomog.

De donateursavond zal plaatsvinden in de Salon van De Hofnar, Polstraat 7 in Aalten. Voor deze avond nodigt het bestuur u van harte uit. Behalve donateurs zijn ook andere belangstellenden van harte welkom. De toegang is vrij, een vrije gift is welkom. De avond begint om 20.00 uur, de zaal is open om 19.30 uur.
We hopen velen van u te mogen verwelkomen.

Met een hartelijke groet namens het bestuur van de stichting Vrienden van de Aaltense synagoge,

Wim Mak, secretaris