De famile PH. Van Gelder, Lichtenvoortsestraatweg 17

Kerkbestuur 1932. Tweede van links, staande, is Philip van Gelder, 'Abraham van 't Seurken'Van de vele Joodse inwoners van Aalten met de achternaam Van Gelder zijn er verschillende in Sobibor omgekomen. Zij waren allemaal nakomelingen van Aron Gompert en Sara Joseph, neef en nicht uit een oud geslacht van Aaltense Joden.

Aron Gompert nam in 1813 de naam Van Gelder aan. Zijn kleindochter Scheune, geboren in 1831, kreeg op 22 september 1865 een buitenechtelijk kind, Philip, die in de volksmond Abraham van ’t Seurken werd genoemd. Philip werd koopman in manufacturen. Nadat zijn eerste vrouw Esther Schenk, geboren 20 september 1860 in Schoonhoven, op 9 oktober 1906 was overleden, trouwde hij in 1907 met Elise Cohen, geboren op 4 april 1876 in Neustadtgödens. Zij was een zuster van Moritz Cohen, die na zijn vlucht uit nazi-Duitsland in 1933 korte tijd met zijn gezin bij haar in huis heeft gewoond, op het adres Lichtenvoordsestraatweg 17. Het huis waarin zij woonden bestaat niet meer; het heeft gestaan op de plaats waar nu een tuincentrum is gevestigd, aan de linkerzijde van een later gebouwd huis met hetzelfde huisnummer.

Philip en Elise hadden geen kinderen; wel hadden zij een pleegzoon, Joseph Backs, geboren 27 januari 1919 in Utrecht.  Elise was ernstig gehandicapt. Ze werd met haar echtgenoot op 10 april 1943 per taxi naar Westerbork vervoerd. Met dezelfde taxi reisde ook Karoline Japhet-Eppstein mee, de hoogbejaarde schoonmoeder van Elise’s broer Moritz Cohen. Kort daarna werden mevrouw Japhet en het echtpaar Van Gelder afgevoerd naar Sobibor, waar zij op 23 april 1943 om het leven werden gebracht.

Enkele dagen na hun vertrek werd het huis leeggeroofd. Op de inventarislijst stond ook de invalidewagen van de zwaar gehandicapte vrouw…

Philip van Gelder alias Abraham van 't Seurken

De foto hierboven is afkomstig uit De Graafschap-bode, nieuws- en advertentieblad, 11 november 1935, pag. 1. Huldiging Abraham (Philip?) van Gelder uit Aalten. Over deze foto is op de Community Joods Monument het volgende commentaar te vinden:

Nergens is in genealogische databases of anderszins een Abraham van Gelder uit Aalten te vinden, die koopman in manufacturen was op de markten in Gelderland, en geboren in 1864 of 1865. Aangezien Philip van Gelder in het dagelijks leven ook „Abraham
(van ’t Seurken)“ werd genoemd, en deze hoge leeftijd had, wordt het aannemelijker dat hij de jubilerende marktkoopman uit Aalten in deze twee krantenberichten is.